มัสยิดบางหลวง (กุฎีขาว) มัสยิดทรงไทยสวยแปลกตา แห่งเดียวในโลก

01 เม.ย. 2019

283

มัสยิดบางหลวง (กุฎีขาว) มัสยิดทรงไทยสวยแปลกตาแห่งเดียวในโลก

ประวัติมัสยิดบางหลวง เริ่มมาตั้งแต่หลังจากกรุงศรีอยุธยาแตกครั้งที่ 2 ทำให้ชาวมุสลิมจึงได้มาลงหลักปักฐานสร้างแพอยู่บริเวณ 2 ฝั่งคลองบางกอกใหญ่ และจากคำบอกเล่า

บริเวณคลองบางหลวงแห่งนี้ เคยมีมัสยิดหรือสุเหร่า ที่ก่อสร้างด้วยไม้ ชื่อ กุฎีแดง และพบสระอาบน้ำละหมาดขนาดเล็ก กว้างยาวด้านละ 3 วา จึงสันนิษฐานว่า ในช่วงเวลานั้น มุสลิมนิกายสุหนี่ได้สร้างมิสยิดกุฎีแดงนี้ขึ้น เพื่อประกอบศาสนกิจบนฝั่งคลองนั่นเอง

มุสลิมที่อาศัยอยู่ที่บริเวณแพ 2 ฝั่งคลองบางกอกใหญ่ เริ่มมีจำนวนประชากรเพิ่มมากขึ้น จึงได้ย้ายขึ้นบก มาสร้างที่อยู่อาศัยฝั่งตรงข้ามวัดหงส์ ยาวตลอดไปถึงคลองวัดดอกไม้หรือคลองบุปผาราม และสันนิษฐานว่า

ศาสนสถานกุฎีแดง อาจจะชำรุดหรือเสื่อมโทรม จึงมีการสร้างมัสยิดขึ้นมาใหม่ โดยพ่อค้ามุสลิมในหมู่บ้านชื่อ “โต๊ะหยี” รวมสมัครพรรคพวกก่อสร้างมัสยิดทรงไทยก่ออิฐถือปูนทั้งหลังขึ้น และให้ชื่อว่า “มัสยิดบางหลวง” และขยายเป็นชุมชนมัสยิดบางหลวงในเวลาต่อมา

มัสยิดบางหลวง เป็นแห่งเดียวที่ไม่ได้ก่อสร้างมัสยิดตามพิมพ์นิยมทั่วไป (มีหลังคารูปโดมและมีสัญลักษณ์ดาวกับเดือนเสี้ยวประดับอยู่) และนับได้ว่าเป็น “มัสยิดก่ออิฐถือปูนแห่งเดียวในโลกที่เป็นทรงไทยทั้งหลัง” ซึ่งอิหม่ามประจำมัสยิดบางหลวง บอกว่า “มัสยิด ไม่จำเป็นต้องเป็นรูปโดม อาคารสถานที่ทุกอย่างไม่ได้มีกฏเกณฑ์ว่าต้องสร้างอย่างไร แต่แก่นแท้ที่สำคัญจริงๆ นั่นคือ ชาวมุสลิมยึดมั่นในพระอัลเลาะห์องค์เดียว”

มัสยิดบางหลวง ตั้งหันหน้าไปทางทิศตะวันออก บันไดทางขึ้นทั้ง 2 ข้าง มีลวดลายศิลปไทยพลสิงห์และบังขั้น พื้นหน้ามุขปูด้วยกระเบื้องซีเมนต์ ขณะที่หน้าบันมีลักษณะของศิลป 3 ชาติ คือ

1. กรอบหน้าบัน (ศิลปไทย) เป็นเครื่องลำยองประดับห้ามลายไว้บนยอด 2. ใบหน้าบัน (ศิลปฝรั่ง) เป็นปูนปั้นลายก้านแย่งใบฝรั่งเทศ 3. ดอกไม้เป็นดอกเมาตาล (ศิลปจีน)

ซึ่งลายศิลป 3 ชาตินี้ ได้นำมาประดับที่กรอบประตูและหน้าต่างทุกบานของมัสยิด ส่วนตัวอาคารที่เป็นปูนทาสีขาวล้วน จึงเป็นที่มาของชื่อว่ากุฎีขาว) ส่วนที่เป็นไม้ทาสีเขียว แม้ว่าตัวอาคารจะสร้างเป็นทรงไทย

แต่ผู้สร้างได้สอดแทรกหลักการทางศาสนาอิสลามไว้ด้วย คือ มีเสาค้ำยันชายพาไล จำนวน 30 ต้น (เท่ากับบทบัญญัติในคัมภีร์อัลกุรอาน ซึ่งมี 30 บท) ห้องละหมาดมี 12 หน้าต่าง 1 ประตู รวมเป็น 13 ช่อง (เท่ากับกฎละหมาด 13 ข้อ) และแบ่งพื้นที่แยกไว้สำหรับหญิงและชาย เนื่องจากห้ามละหมาดร่วมกัน

สถานที่ตั้งของมัสยิด อยู่ซอยมัสยิดบางหลวง ถนนอรุณอมรินทร์ตัดใหม่ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ มีรถโดยสารสาย 19, 56,57 ผ่าน โดยลงที่ป้าย สน. บุปผาราม แล้วเดินเข้าไปประมาณ 200 เมตร

นอกจากนี้สามารถเดินทางไปได้ทางเรือ โดยขึ้นเรือหางยาวที่ท่าเรือราชินี ใกล้ปากคลองตลาด แล้วนั่งเรือข้ามฝั่งเข้าไปในคลองบางหลวง (คลองที่มีป้อมวิชัยประสิทธิ์ตั้งอยู่เป็นจุดสังเกต)

มีท่าน้ำเล็กๆ อยู่ด้านซ้ายมือ ติดป้ายชื่อมัสยิดบางหลวง ชุมชนกุฎีขาว ติดต่อได้ที่ โทรศัพท์หมายเลข 0-2466-6159 หรือกองการท่องเที่ยว กทม. 0-2225-7612-4

www.lovethailand.org