ขายเว็บนี้ ติดต่อ LINE : 0895172266
วันพฤหัสบดี, 28 มีนาคม 2567

ปัญหาหรือข้อเสียของการจ่ายซากาตฟิตเราะห์ด้วยเงิน

10 มิ.ย. 2018
413

#ปัญหาหรือข้อเสียของการจ่ายซากาตฟิตเราะห์ด้วยเงิน มีดังนี้

1. ขัดคำสอนฮาดิษของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮูอาลัยฮิวาซัลลัม หรือซุนนะห์ เพราะท่าน นบี ศอลฯ ให้จ่ายอาหาร ไม่ได้สั่งให้ใช้เงินจ่าย ตามคำกล่าวของท่านอีหม่ามมาลิก เเละท่านอื่นๆ

2. การพูดว่า จ่ายเงินดีกว่าข้าวสาร เพราะคนจนได้รับผลประโยชน์มากกว่า เเละดีกว่า เป็นการบ่งบอกถึงว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮูอาลัยฮิวาซัลลัม ว่า ท่าน ไม่ทราบว่าควรจ่ายสิ่งไหนดีกว่า หรือ มีประโยชน์กว่า สำหรับคนจน

3. การจ่ายซากาตด้วยเงินไม่เศาะห์ หรือ โมฆะ ตามทัศนะของบรรดาอุลามะส่วนใหญ่ เช่น ในมัซฮับชาฟีอีย์ มาลีกีย์ ฮัมบาลีย์ เเละ ศอฮีรีย์ เเต่อนุญาตให้จ่ายเป็นเงินได้ในทัศนะของมัซฮับฮานาฟีย์ ท่านอีหม่ามอัลบุคอรีย์ ท่านอุมัร อิบน อับดุลอาซิซ ท่านฮาซัน อัลบัศรีย์ เเละอื่นๆ ส่วนน้อย ซึ่งมีทัศนะว่า จ่ายด้วยเงิน ดีกว่า อาหารหลัก

4. การไปเลือกจ่ายซากาตฟิตเราะห์ ตามทัศนะฮานาฟี เเละผู้ที่เห็นพ้องกันนั้น เป็นการกระทำที่ไม่ควร เพราะ ติดเรื่องการเป็นโมฆะของมัซฮับอื่น ๆ หรือ ยังอยู่ในวัฏจักรคีลาฟ ซึ่งทำให้การจ่ายซากาตนั้นอยู่ในภาวะที่เรียกว่า ( Paradoxical Views) ดังนั้น ซุนัตให้ออกจากคีลาฟ หรือ ควรหันไปหาทัศนะที่เห็นพ้องกันทั้งหมดว่า เศาะห์ของมัซฮับทั้งสี่ นั่น ก็คือ การจ่ายอาหารหลัก

5. ตามมากอศิดชารีอะห์ บางคนอาจจะคิดว่า ให้เงินดีกว่า เพราะคนจนไม่ต้องการข้าวสาร เพราะคนจนสามารถเอาเงินไปใช้ซื้อของที่จำเป็นได้ทันที่ ซึ่งความคิดนี้ถูก เเต่ผิดตรงที่ไม่ฉลาดในการหนีการคีลาฟ เเละคำนึงถึงผลประโยชน์ของผู้ได้รับซากาตเท่านั้น เเต่ไม่คำนึงถึงผู้จ่ายซากาตว่า การจ่ายซากาตนั้น ยังอยู่ในภาวะใช้ได้หรือไม่ ในทัศนะอื่นๆ เพราะ อีก 3 มัศฮับใหญ่ รวมทั้ง ศอฮีรีย์ มีทัศนะว่า ไม่เศาะห์ จ่ายโดยการให้เงิน

ฟัตวาสภาอุลามะ 3 จังหวัดภาคใต้ มีการฟัตวาออกมา เเนะนำให้จ่ายอาหาร เพราะหากจ่ายเงิน การจ่ายเป็นโมฆะทันที ดังนั้น เราควรฉลาดในการเลือกทัศนะ ไม่ใช่ตามเเบบหูหนวก หรือ ตาบอกเเบบไม่คิด..
เเละเราไม่ควรดูประเทศอื่นๆ ที่ยึดมัซฮับ ชาฟีอีย์ เเต่ไปปฏิบัติตามมัซฮับฮานาฟี……

คำกล่าวของบรรดานักปราชญ์เกียวกับเรื่องนี้

1. ท่านอีหม่าม อันนาวาวีย์ รฮ กล่าวในหนังสือ อัลมัจมัวะ ว่า

قال النووي في المجموع شرح المهذب : ( لا تجزئ القيمة في الفطر عندنا وبه قال مالك وأحمد وابن المنذر …

ความว่า ” การจ่ายซากาตฟิตเราะห์ด้วยเงินนั้น ไม่เศาะห์ เเละใช้ไม่ได้ ตามทัศนะของมัซฮับชาฟีอีย์ ท่านอีหม่ามมาลิก เเละท่านอีหม่ามอะห์หมัด รวมทั้ง ท่าน อิบนุมุนซิร”

2. อีหม่ามมาลิก ท่านอีหม่ามมาลิก รฮ กล่าวในหนังสือ อัลมุเดาวนะห์ อัลกุบรอว่า..

قال الإمام مالك كما جاء في المدونة الكبرى : ( ولا يجزئ أن يجعل الرجل مكان زكاة الفطر عرضاً من العروض ( أي قيمة ) وليس كذلك أمر النبي عليه الصلاة والسلام

ความว่า ” ไม่สามารถทำได้สำหรับผู้ที่ต้องใช้เงินจ่ายเป็นซากาตฟิตเราะห์ เพราะท่านนบี ศอลฯ ไม่ได้สั่งให้ทำอย่างนั้น”

3. อิบนุฮัศมิน ท่านอิบนุ ฮัศมิน มัซฮับศอฮีรีย์ กล่าวว่า..

قال ابن حزم الظاهري كما جاء في المحلى : ( ولا تجزئ قيمة أصلاً لان كل ذلك غير ما فرض رسول الله صلى الله عليه وسلم

ความว่า” การจ่ายซากาตด้วยเงินนั่นไม่มีปรากฏเป็นเเบบอย่าง เพราะท่านนบี ซล ไม่ได้ สั่งให้จ่ายด้วยเงิน”

4. ท่าน อิบนุ กุดดามะห์ ในมัศฮับฮัมบาลีย์ ก็กล่าว ในตำรา อัลมุฆนีย์ ว่า ไม่เศาะห์ ตามคำกล่าวของท่าน อีหม่าม อะห์หมัด เพราะขัดเเย้งกับซุนนะห์

مسألة : قال : ( ومن أعطى القيمة ، لم تجزئه ) قال أبو داود قيل لأحمد وأنا أسمع : أعطي دراهم – يعني في صدقة الفطر – قال : أخاف أن لا يجزئه خلاف سنة رسول الله صلى الله عليه وسلم . وقال أبو طالب ، قال لي أحمد لا يعطي قيمته ، قيل له : قوم يقولون ، عمر بن عبد العزيز كان يأخذ بالقيمة ، قال يدعون قول رسول الله صلى الله عليه وسلم ويقولون قال فلان ، قال ابن عمر : فرض رسول الله صلى الله عليه وسلم . وقال الله تعالى : { أطيعوا الله وأطيعوا الرسول } . وقال قوم يردون السنن : قال فلان ، قال فلان . وظاهر مذهبه أنه لا يجزئه إخراج القيمة في شيء من الزكوات . وبه قال مالك ، والشافعي وقال الثوري ، وأبو حنيفة : يجوز . وقد روي ذلك عن عمر بن عبد العزيز ، والحسن ، وقد روي عن أحمد مثل قولهم ، فيما عدا الفطرة .

เเละมีบรรดาอุลามะท่านอื่นๆ ดังนั้น เราควรทำตามคำสั่งของท่านนบี ศอลฯ เพราะ ท่านนบี ศอลฯ คงรู้ดีกว่า เราว่า สิ่งไหนที่ใประโยชน์ต่อคนจนมากมาที่สุด เเละท่านนบี ศอลฯ คงไม่ได้กล่าวอะไรโดยไม่คิดตามโองการอัลกุรอ่าน ข้างล่างนี้

( وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى)

ความว่า : ท่านนบี ศอลฯ คงไม่กล่าวหรือพูดอะไรก็ตาม จากอารมณ์ตัวเอง เเต่พูดตามในสิ่งที่อัลลอฮ ซบ. ทรงประทานลงมาผ่านวะห์ยู)

ดังนั้น..ไม่ควรไปโจมตีผู้ที่จ่ายซากาตโดยให้ข้าวสาร หรือ พูดเยาะเย้ยว่า ลากถุงข้าวสารไปมา ผลักไปมา เหมือนคนบ้า เพราะสิ่งนี้ เป็นการดูถูกทัศนะอื่นๆ โดยทางอ้อม

หากจะทำตามทัศนะของมัซฮับฮานาฟีย์ ก็สามารถทำได้ เเต่ต้องศึกษา เเละนียัตตักกลีดให้ถูกต้อง…. เเละควรจ่ายตามทัศนะนี้ เวลาจำเป็นเท่านั้น ไม่ใช่ไปป่าวประกาศให้ชาวบ้านจ่ายซากาตด้วยเงินดีกว่าโดยเพียงคำนึงถึงผลประโยชน์ของผู้รับ โดยไม่คำนึงถึงกระบวนการจ่ายซากาตของผู้ให้ว่า ยังอยู่ในวงจรคีลาฟหรือไม่

การอ้างหรือพูดว่า… ผลักข้าวสารไปมาจนถุงขาดนั้น เป็นตรรกวิบัติเเละเป็นการเยาะเย้ยที่ไม่ควรออกจากปากคนมีความรู้ หรือคนมีมารยาท เพราะ ข้าวสารสามารถใส่ในภาชนะอื่นได้ เเละไม่จำเป็นต้องผลัก เพียงเเค่ หลังจากซื้อข้าวสาร ให้เอามาถือครองชั่วคราว หรือ จับข้าวสาร เป็นของตัวเองก่อนที่จะทำการจ่ายซากาต เเละสิ่งนี้เป็นการปฏิบัติตามทัศนะที่สามารถออกจากคีลาฟได้ เเละเป็นทัศนะที่ Wholistic ว่า การจ่ายซากาตด้วยสิ่งนี้ไม่โมฆะอย่างเเน่นอน ซึ่งสุดท้าย ผู้รับซากาตก็ยังได้เงิน เเละผู้จ่ายซากาต ก็สามารถหนีออกจากคีลาฟ โดยให้ข้าวสาร เเละหลีกเลี่ยงการใช้เงิน

เครดิต Matty lbnufatim Hamady