ทาจิกิสถานใช้นโยบายควบคุมมุสลิม เปลี่ยนมัสยิดเป็นสถานที่สาธารณะ

ปีที่ผ่านมา ทางการทาจิกิสถานเปลี่ยนมัสยิดที่ไม่ได้จดทะเบียน 2,000 แห่งทั่วประเทศ ให้เป็นสถานที่สาธารณะ ที่ประชาชนสามารถเข้ามาใช้ประโยชน์ได้ ทั้งนี้ เป็นความพยายามล่าสุดในการพัฒนาแนวปฏิบัติทางศาสนาของประเทศ และเอื้อประโยชน์แก่ผู้ที่ไม่ได้อยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐ

ฮุสเซน โชกิรอฟ ประธานคณะกรรมการกิจการศาสนา กล่าวในการให้แถลงข่าวเมื่อต้นเดือนกุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา ว่า มัสยิดที่ไม่ได้จดทะเบียนถูกปรับปรุงให้เป็นสถานที่ชุมนุมของประชาชน เช่น สถานที่บริการน้ำชา บริการทำผม ศูนย์วัฒนธรรม คลินิกสุขภาพ และสถานรับเลี้ยงเด็กเล็ก เป็นต้น

ทั้งนี้ ทางการได้แจ้งล่วงหน้า และให้เวลาเจ้าของสถานที่ที่ตั้งเป็นมัสยิดได้ยื่นเอกสารในการขอจดทะเบียน แต่ถูกละเลยไม่ยอมปฏิบัติ ดังนั้น ทางการจึงจำต้องเข้ายึด หรือปรับเปลี่ยนให้ใช้ประโยชน์ในทางอื่น

ตามกฎหมายของทาจิกิสถาน ความรับผิดชอบในอาคารมัสยิดตกอยู่กับรัฐบาล ซึ่งมีสิทธิขาดในการควบคุมดูแลสถานที่ และกิจกรรมต่างๆ ที่ดำเนินอยู่ภายใน โดยมีการต่ออายุใบอนุญาตทำงานให้กับอิหม่ามเป็นประจำ เพื่อให้สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างต่อเนื่อง แต่ทางการจะเป็นผู้เขียนคุตบะฮ์และแจกจ่ายไปตามมัสยิดต่างๆ ซึ่งอิหม่ามที่ไม่ให้ความร่วมมือกับรัฐบาลจะถูกตัดออก

นับตั้งแต่ปี 2014 เป็นต้นมา อิหม่ามจะได้รับเงินเดือนเสมือนเป็นข้าราชการคนหนึ่ง เมื่อเดือนที่ผ่านมา มีการออกกฎหมายให้อิหม่ามต้องเปิดเผยแหล่งที่มาของรายได้ โดยส่วนมากอิหม่ามจะได้รับเงินจากการบริจาค หรือการรับเชิญไปร่วมพิธีต่างๆ

ในปี 2010 รัฐบาลเริ่มใช้นโยบายเข้มงวดกับมุสลิมที่ไปมัสยิด โดยในตอนแรกมีการห้ามสตรีไม่ให้ไปมัสยิด ต่อจากนั้นก็หันมาห้ามเยาวชนที่อายุต่ำกว่า 18 ปีไปมัสยิดด้วย

จุดประสงค์ในการดำเนินนโยบายของรัฐบาลคือการควบคุมศาสนาไว้ในมือ โดยวิธีการให้มีมัสยิดใหญ่เป็นหลักสำหรับแต่ละชุมชน เพื่อให้ขั้นตอนในการควบคุมเป็นไปได้โดยง่าย แต่บ่อยครั้งที่การรวมศูนย์ในลักษณะนี้ยากแก่การปฏิบัติให้ถูกต้องตามหลักการ เช่น ศรัทธาชนชาวมุสลิมยึดถือกันว่า การละหมาดขอพรให้กับผู้เสียชีวิตควรจะทำในมัสยิด แต่มัสยิดหลักที่ใกล้ที่สุดอยู่ห่างไปถึง 50 กิโลเมตร ทำให้ไม่สามารถเดินทางมาได้โดยง่าย ความยากลำบากเช่นนี้เกิดขึ้นกับการละหมาดญุมะอัตทุกวันศุกร์ เช่นกัน

ในทาจิกิสถาน มีมัสยิดที่จดทะเบียนถูกต้องประมาณ 3,900 แห่ง